فروید می کفت : عقده های جتسی بشر مسبب رکود و عقب ماندگی انسانها در زمینه های مختلف علمی اقتصادی، صنعتی، فرهنگی و است و غربیان با قبول نظریه او از حدود 5 دهه پیش ، و آزاد گذاشتن بی قید و شرط روابط گسترده جنسی ، بناگاه به رشدی باور نکردنی و جهشی سرسام آور ، در زمینه های گوناگون دست یافتند !
اما در عوض آزادی بی حد و حصر جنسی ، ارمغاتهای مرگبار گوناگون نیز برای آنها به همراه داشت که از آن جمله بیماریهای مختلف مقاربتی از جمله سوزاک و سیفلیس و .... که در طب امروزه با عنوان بیماریهای شناخته می شوند و بخش عمده ای از مراقبت های پزشکی را به خود اختصاص می دهند .veneral
از طرفی بیبماریهای مهلک و مرموز ایدز را نیز می توان بنوعی جزو این گزوه بیماریها به حساب آورد . در بروز همه این بیماریها ، روابط متعدد و نامشروع جبنسی با شریک های جنسی گوناگون نقش اصلی را ایفا می کنند . اما اسلام و شکل حقیقی آن یعنی تشیع با این که با رهبانیت و اجرد به شدت مخالفت می کند ( برخلاف مسیحیت کاتولیکی و متعصب ) و نسبت به ارضای غریزه جبنسی در حد نیاز و در چارچوب مشروع نظر بسیار مساعدی دارد تا جائیکه قانون درخشان ازدواج موقت را برای بهره وری از این نعمت بزرگ الهی وضع می نماید . اما آنجا که این غریزه به فساد کشیده شود و به صورت فحشا بروز نماید ، اسلام برخورد و مقابله قاطع با موارد فتنه را پیشنهاد می نماید و مجازاتهای سخت برای افراد خاطی در نظر می گیرد .
از طرفی بسیاری از قوانین اسلامی از جمله نماز له گونه ای خود بخود و شاید ناخودآگاه ( آن طور که خدای بزرگ در سوره عنکبوت فرموده است ) انسانهای مومن را از نزدیک شدن به فحشاء برحدز می دارد که مثلا ضمن مقایسه اجمالی آمار بیماریهای مقاربتی در غرب با جوامع مسلمان ، می توان به این نکته مهم دست یافت . توجیه علمی این قضیه نیز با توجه به نغییر و تحولاتی که بر اثر نمازهای پتچگانه در ناقلهای عصبی محرک بوقوع می پبوندد و منجر به مهار شهوت در موارد نامشروع می شود ، قابل بررسی است که ما در بحث تعادل ناقل های عصبی بدان توجه خاص خواهیم داشت . هر چند که در این مورد تلقین تیز بعنوان یک توجیه علمی خوب ، مطرح است .
به قول حضرت آیت ا.... خزعلی : پسر و دختر که انگیزه شهوا دارد وقتی که به نماز شروع کرد و پنج نوبت الحمد ا.... رب العالمین گفت ، یعنی تمام سپاس و ثنای من مال آن کسی است که مالک بدن و جسم عواطف و احساس ، سلسله اعصاب و قلب و گردش خون من و تمام امکانات و ارزشهای من است ، یک انگیزه قوی در او پیدا می شود . انگیزه ای که توان مقابله او را در مقابل انگیزه جنسی فزونی می بخشد
و به این ترتیب نماز حقیقی ، خود بخود و فعالانه ربشه فساد جنسی و فحشاء را می خشکاند و متعاقب آن آماز بیماریهای مقاربتی را به شدت کاهش می دهد .
تاثیر نماز بر بیماریهای اضطرابی
از نظر روانپزشکان ، اضطراب با یک احساس منتشر و مبهم دلواپسی که اغلب ناخوشایند و بدون دلیل است مشخص می شود که معمولاً با یک یا چند مشکل جسمی همره می گردد . از جمله شخص ممکن است علامتهای جسمی چون احساس طپش قلب ، تنگی تنفس و درد قفسه سینه ، خالی شدن سردل ، تغریق ، سردرد ، تکرتر ادرار ، اسهال ، گز گز دست و پاها ، لرزش و .... را نیز به همراه داشته باشد .
اضطراب ، گاهی به شکل طبیعی در اشخاص سالم برز می کند و گاهی به صورت بیمار گئنه و دائمی در میآید که نیاز به درمان و مراقبت پزشکی دارد . با اینکه دلایل علمی مختلفی از دیدگاههای مختلق بعنوان دلایل بروز اضطراب و تشدید آن ارائه شده است اما همچنان دور شدن از ایمان مذهبی بعنوان یک عامل عمیق در بروز اضطراب نقش غیر قابل انکاری دارد و به این ترتیب نقش پیشگیری کننده و حتی درمانگر مذهب در مورد اضطراب قابل بررسی است .
آرامش حاکم بر روح و روان و در نتیجه آن جسم اشخاص مذهبی ، در مقایسه با آشفتگی روانی و جسمی و اضطراب لا مذهب ها از دیرباز مورد توجه پزشکان بوده است .
به این ترتیب در بعد پیشگیری از اضطراب و برای آرامش دائمی جسم و روان ” نماز ” نقش خارق العاده ای را ایفا می کند .از طرفی در بعد درمان بیماران مبتلا به اضطراب ، امروزه علاوه بر درمانهای دارویی ، از روش های چون آموزش انبساط و آرامش عضلانی و همچنین تلقین بوسیله هیپنوتیزم نیز استفاده می شود که ما در مورد انبساط عضلانی ناششی از نماز در نکته چهارم از این مجموعه مقالات ، سخن گفته ایم و در باره تلقین های سازنده ناشی از نماز در آینده سخن خواهیم گفت .
تنها در مورد اضطراب ، بد نیست به این نکته اشاره کنیم که شخص نمازگزار با ایمان به قدرت لایتناهی پروردگاری که در مقابلش کرنش می کند ، خود را در مقابل هر عاملی که قصد به خطر انداختن و ترسانیدن ( ودر نتیجه مضطرب ساختن ) تو را داشته باشد ایمن می یابد و ضمن تکرار باور اعتقادی خود طی نمازهای پنجگانه یومیه این ایمنی همه جانبه را ، به روان خود تلقین می کند و سرانجام آرامش عمیق را در وجود خود ملکه می سازد .
در راستای این موضوع تحقیقات علمی در برخی کشورهای مسلمان نشان می دهد که بیماران مضطربی که در کنار درمانهای رایج ضد اضطراب ، به خواندن نماز و قرآن و حتی احادیث نبوی تحریک شده اند از درجه درمان به مراتب بالاتری نسبت به سایرین برخوردار بوده اند .
تاثیر نماز بر بیماریهای اپیدمیک ( همه گیر )
آنتونی بارنت می نویسد : عادت به استحمام که در عصر جدید درمغرب زمین متدوال شد است شاید در پیشگیری از بیمارها همان اندازه موثر بوده است که مراقب از منابع آب اثر داشته است . در سال 1842 وقتی که از یک کارگز معدن در ” لانکاشایر” می پرسند ، کارگران زغال کش هر چند وقت یکبار بدن خود را می شویند ؟ او جواب می دهد : آنها هیچوقت بدن خود را نمی شویند ؟1؟ من هم هیچوقت بدن خود را نمی شویم ، پیراهن من چرک بدنم را پاک می کند ....!؟
و از آن گویاتر ، یادداشتهای روزانه دریاسالار ساموئل پپیز است که با شادی درباره پیدا کردن بیست شپش در یک شب ، در موهای سر خود نوشته است : ” روزهای روز بود که این اندازه نداشتم ، بنابراین امشب با رضای خاطر فراوان به رختخواب رفتیم !؟!
گته های این نویسنده آمریکایی نشانگر این موضوع است که غرب به ظاهر متمدن ، تا گذشته نه چندان دور ، به اهمیت استحمام و دوری از کثافات در پیشگیری از بیماریها ناآگاه بوده است و شاهد این مدعا نیز بروز اپیدمی های بزرگ بیماریهای مانند ”تیفوس ”است که در قرن اخیز به علت عدم رعایت نظافت شخصی به مرگ و میرهای حشتناک و نابودی انسانهای بسیاری منتهی شده است .در حالیکه تاریخ مسلمانان بندرت شاهد اپیدمی های اینچنین مرگبار حتی در قرنهای دور بوده است .
اما ” حدث اکبر ” در مبانی فقهی شیعه به مواردی مانند جنایت و حیض و .. اطلاق می شود که مانعی برای اقامه نماز صحیح به حساب می آیند و ” غسل ” بعنوان برطرف کننده حدث اکبر از واجبات نماز در این قبیل موارد به حساب می آید.
علاوه بر غسل های واجب در مکتب شیعه موارد متعددی از غسل های مستحب می توان سراغ گرفت که در مجموع مثلاً در طول یک هته ، غسل های متوالی (اعم ا ز واجب یا مستحب ) توسط سک مسلمان معتقد نمازگزار بوقوع می پیوندند .
به این ترتیب روشن است که سر نهادن به فرمان غسل ، که عمدتاً برای برخی بیماریها ” مانند گال و تیفوس” و در بعد نظافت عمومی ( یعنی اطاعت همه اعضای جامعه اسلامی از آن ) از اپیدمی شدن برخی بیماریهای دیگر مانند ” طاعون ” جلوگیری می کند .
تاثیر نماز بر بیماریهای پوست
اتمام امروزه دانش بشری ، گروهی از بیماریها را می شناسد که شروع تظاهرات این بیماریها از پوست سر و پاها است . بعنوان مثال برخی بیماریهای قارچی پوست از حد فاصل میان شصت و دیگر انگشتان پا آغاز می گردد که اتفاقاً درست محل این ناحیه مسح واجب دارد و به همین ترتیب مسح سر نیز می تواند توجه انسان را به آلودگی یا ضایعه عفونی در مو و پوست سر توجه دهد و در نتیجه انسان را برای رفع آن به اقدام وادارد .
دو رکعت نماز با مسواک بهتر از هفتاد رکعت بدون آنست .
طی شماره های گذشته از نه نکته پزشکی پیرامون نماز سخن گفته ایم و به امید یاری پروردگار در شماره های آینده سبک و سیاق سابق را ادامه خواهیم داد .
اما نکته ای که در دهمین شماره قابل توضیح است ، توجه دادن به این حقیقت متعالی است که روح حقیقی نماز و فلسفه شکوهمند آن چیزی جز عبودیت محض در مقابل ژآفرینشگر یگانه هستی و ابراز خشوع بنده ناتوان در پیشگاه قادر متعال نیست و هر آنچه که اندیشمندان و قلم به دستان ، پیرامون فواید گوناگون نماز در عرصه های مختلف بگویند و بنویسند ، تنها به منزله حاشیه ای بر این متن گهر بار خواهد بود . و اما نکته امروز :
دهان انسان را برخی قلب دوم بدن نامیده اند و توجه به این نکته که چنانچه محیط دهان فردی تمیز باشد ، آن فرد از ابتلا به بسیاری از بیماریها در امان است ، این نامگذاری از بسیاری مناسب جلوه می دهد .
رعایت بهداشت دهان و دندان و پیشگیری از بیماریهای مختلف آن ، از جمله پوسیدگی دندانها و بیماریهای پریودنتال ( بیماریهای لثه و بافتهای پشتیبان ) و ..... به بهترین شکل بوسیله مسواک زدن ، انجام می پذیرد .
اما دین مبین اسلام ، از قرنها پیش با توصیه مؤکد ، مسلمانان را به طرف این نکته درخشان بهداشتی هدایت نموده است تا جایی که پیامبر اکرم می فرمودند : ً اگر بر امتم سخت نمی شد مسواک زدن را واجب می کردم ً
و حتی در حدیثی دیگر نحوه مسواک زدن را از بالا به پایین و از پایین به بالا ذکر نموده اند که مطابق با جدیدترین توصیه های علمی درباره روش مسواک زدن است .
علاوه بر آن در کتب گوناگون فقهی و عبادی اسلام ، دستورات مؤکد مبنی بر مسواک زدن هنگام ساختن وضو و نماز آمده ایت و با توجه به این که نماگزار روزانه حداقل 3 بار وضو می گیرد ، چنانچه قبل از هر وضو اقدام به مسواک زدن بکند ، از حد اکثر پاکیزگی لازم برای پیشگیری از تمامی بیماریهای دهان و دندان برخوردار می شود.
